دخمه زرتشتیان یزد نیز به برج خاموشان شهریزد معروف است. البته برخی از افراد این دخمه را برج سکوت نیز خطاب می‌کنند. در واقعیت دخمه زرتشتیان یزد کمی آن طرف تر از مرکز یزد است و اگر به سرنوشت آن دقت کنیم با مرگ عجین شده‌اند. این دخمه جز جاهای دیدنی یزد به حساب می‌آید.
تاریخچه
تاریخچه دخمه زرتشتیان یزد به باورهای دینی زرتشتیان باز می‌گردد. زرتشتیان بر اساس اعتقادات خود مردگان خود را در دخمه قرار می‌دادند تا خوراک درندگان باشد و آنچه باقی می‌ماند استخوان‌ها بود. در واقع مراسم خاک‌سپاری برگزار نمی‌شد و از نظر مردم زرتشت خاک عنصری مقدس است و نباید آلوده شود. این روش تدفین سال‌ها رایج بود اما در زمان پهلوی به کل ممنوع اعلام شد و دخمه‌ها جای خود را به آرامگاه دادند.
بخش های مختلف دخمه زرتشتیان
دخمه زرتشتیان یزد در فاصله زیادی از آبادی قرار می‌گرفت و برای رسیدن به آن باید جاده‌ای نسبتا طولانی طی می‌شد. این جاده در گذشته دسته بندی مخصوص به خود را داشت یعنی قسمتی از جاده برای تحویل گرفتن و حمل و نقل جسد استفاده می‌شد. از ابتدای دخمه تا درب ورودی مسئولان فقط حق عبور و مرور دارند. امروزه شاهد پله سازی این جاده هستیم به طوری که بازدید برای گردشگران آسان‌تر صورت پذیرد. در صورتی که در گذشته گردشگران خارجی از چندین چاله کوچک برای ورود به دخمه استفاده می‌کردند.
به هر صورت فلسفه اجرای دخمه زرتشتیان یزد استفاده از اجساد در راستای تغذیه حیوانات بود. به این ترتیب برای حفظ مردار از سایر مسائل یک سری درب‌های آهنی یا سنگی نیز در دخمه زرتشتیان یزد قابل رؤیت است.
بخش مربوط به کتیبه در دخمه زرتشتیان یزد برای مطالعه در نظر گرفته شده است و اطلاعاتی بر روی آن قید شده است که می‌تواند بازدید از این محیط را آسان‌تر نماید.
اگر وارد این مکان شوید با فضایی مسطح و گرد روبرو خواهید شد که به صورت تخته سنگ های بزرگ نمایان شده‌اند. این قسمت در حالت فرضی از سه نوار دایره‌ای است. بخش اول که متصل به دیوار پیرامون دخمه بوده و بزرگ‌تر از سایر دوایر است و مشهور به بخش مردانه است. بخش دیگر در نوار دایره میانی قرار دارد و مشهور به بخش زنانه است. یک بخش کودکان نیز وجود دارد که در داخلی‌ترین نوار دایره‌ای قرار دارد.
بخش استودان دخمه زرتشتیان یزد
دخمه زرتشتیان یزد دارای یک سطح داخلی از دیوار به سمت مرکز شیب است و در وسط دخمه وارد چاه عمیقی می‌شود. در این بخش یک سنگ متحرک به نام ارویس دیده می‌شود که دقیقاً در ته آن قرار گرفته است. این چاه به یک چاه عمیق‌تر نیز راه دارد. در بخش میانی چاه دخمه‌ای پوشیده از سنگ و سیمان وجود دارد و در داخل آن استخوان نیز دیده می‌شود. نامی که برای این چاه در نظر گرفته شده است استودان است که به معنی استخوان دان یا جای استخوان است. البته برخی از هندی‌ها این بخش را استوپه می‌نامند.
استودان به جایی گفته می‌شود که باقی اجساد داخل آن ریخته می‌شد و تبدیل به خاک می‌شد. تاریخ نشان می‌دهد که افراد دارا و فقیر پس از مرگ در این چاه و در شرایطی یکسان قرار می‌گرفتند. در واقع نشان از عدم کارایی دارایی در زمان مرکز است.
دخمه زرتشتیان یزد کجاست؟
ایران، استان یزد، ۱۵ کیلومتری بخش جنوب شرقی شهر یزد، منطقه صفائیه، کوه دخمه
اماکن گردشگری اطراف
بازارخان یزد
قنات زارج
باغ دولت آباد
مسجد جامع یزد
خانه هنر یزد
موزه مارکار
اب انبار امیرچخماق
اب انبار شش بادگیر
اتشکده بهرام یزد
موزه قیصر آیینه یزد
میدان خان یزد
میدان ساعت یزد
اب انبار رستم گیو
مجموعه شاهزاده فاضل یزد
حمام خان یزد
حمام ابوالمعالی یزد
میدان امیرچخماق
خانه لاری ها
موزه آب
و….
نویسنده:امیرمحمد غفاری
نظر (0)