سوسن چلچراغ
سوسن چلچراغ (نام علمی: Lilium ledebourii)
یکی از گونه‌های نادر تیرهٔ سوسن است. ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۵۰سانتیمتر است.سوسن چلچراغ یا سوسن سفید، گلی واژگون به رنگ روشن است که گلبرگ‌های آن به‌سمت بیرون برگشته‌اند و به همین علت، پرچم‌های آن کاملا در معرض دید هستند. نمونه‌هایی از آن که بیشتر از ۱۵ گل دارند، نیز دیده شده‌است اما معمولاً دارای ۴ تا ۱۰ گل است که قطعات گل پوش آن در حدود ۷ سانتیمتر طول دارند
رویشگاه
رویشگاه این گونه سوسن دردامنه‌های ارتفاعات البرز، استان گیلان در شهرستان رودبار منطقه روستای داماش قرار داردو یکی از پرطرفدارترین دیدنیهای استان گیلان به شمار می‌‌آید.
سوسن چلچراغ، یکی از گونه‌های نادر از تیره سوسن است که به‌صورت طبیعی در نقاطی از ایران می‌روید. این گل که با زیبایی خود، حیرت بیننده را برمی‌انگیزد، به‌عنوان اولین گل ملی ایران از سال ۱۳۵۵ در فهرست آثار ملی کشورمان قرار گرفته است. سوسن چلچراغ عمر کوتاهی دارد و برای بازدید از آن باید در زمان رویش این گل، راهی سفر به شمال کشور و روستای داماش شوید.سوسن چلچراغ برای مدت کوتاهی در حدود دو ماه (خرداد و تیر) گل دارد.این گیاه از میانه‌های خرداد گل می‌دهد و گل‌های آن تا نیمه تیرماه پایدار می‌ماند.
تماشای سوسن چلچراغ،چشم‌اندازهای طبیعی،آب و هوای فوق‌العاده و غذاهای محلی خوشمزه،داماش را تبدیل به روستایی محبوب در میان گردشگران کرده‌اند.جاازما شمارو دعوت به دیدن این سوسن تابان میکند.
نام گذاری
برخی افراد بر این باور هستند که نام‌گذاری سوسن چلچراغ به‌دلیل زیبایی و شباهت این گل به چلچراغ انجام شده است. سوسن چلچراغ، گلی با گلبرگ‌های برگشته و پرچم‌های بیرون زده است که به‌سمت زمین متمایل است و شاید به همین دلیل باشد که این گل، بیننده را به یاد چلچراغ می‌اندازد. البته مردم محلی می‌گویند که این گل در شب نورافشانی میکند و به همین دلیل، نام آن را سوسن چلچراغ گذاشته‌اند. در واقع، پرچم گل سوسن چلچراغ دارای مواد فلورسانس است و برای همین، قابلیت بازتاب نور را دارد.
جشنواره سوسن چلچراغ
هر سال، مراسمی با نام جشنواره سوسن چلچراغ با شروع فصل گل‌دهی این گل در روستای داماش برگزار می‌شود. این مراسم با اجرای موسیقی محلی، رقص محلی و سنت‌های بومی، یکی از زیباترین رویدادهای فصل بهار در استان گیلان است.مردم روستای داماش در جشنواره سوسن چلچراغ با لباس‌های محلی حاضر می‌شوند و به جشن می‌پردازند. آنها همچنین در روزهای جشن با بازی‌های جالبی چون کشتی گیله مردی،خرپشتک، طناب کشی،چرخ و فلک، چوب بازی، هلولک، تیش بازی، دور بچرخان و گلفا توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کنند.
مسیر دسترسی به روستای داماش
مسیر اول: در بزرگراه قزوین به رشت، در ابتدای شهر توتکابن، وارد بخش خورگام یا عمارلو شوید. خورگام در فاصله ۴۰ کیلومتری از شهرستان رودبار قرار دارد. جاده خورگام، آسفالته است؛ اما پیچ‌وخم‌های بسیاری دارد. در نظر داشته باشید که این جاده کوهستانی است و تردد کمی در آن صورت می‌گیرد. پس بهتر است که با خودروی مجهز، باک بنزین پر و تجهیزات کامل از این جاده عبور کنید.
با گذر از روستا‌های سندس، انار کول، چره، دشتویل، دره دشت، حشمت آباد، چلکاسر و چهار محل به تابلوی شهر «بره سر» می‌رسید. این شهر تا داماش، تنها ۶ کیلومتر فاصله دارد. جاده بره سر به داماش، یکی از زیباترین جاده‌های استان گیلان است و با آب و هوایی مطبوع از میان ابرها عبور میکند.
مسیر اول: برای تماشای سوسن چلچراغ باید از تهران به‌سمت قزوین حرکت کنید.
سپس مسیر شهر لوشان را در پیش بگیرید تا به جاده فرعی جیرنده برسید. این جاده بسیار ناهموار و پیچ در پیچ است و از دامنه‌های خشک و با پوشش کم گیاه عبور میکند. پس از حدود ۴۲ کیلومتر رانندگی در این جاده و گذر از روستا‌های مختلفی مثل سنگرود، کرماک، بیوزرین، معدن زغال‌سنگ و پاکده به شهر جیرنده خواهید رسید.
از جیرنده تا روستای داماش، ۴۰ کیلومتر راه دارید. این جاده، کوهستانی و دارای سربالایی و سرازیری‌های زیادی است و دارای هیچ‌گونه تابلوی راهنمایی نیست؛ به همین دلیل بهتر است که با یک راهنمای محلی به این منطقه بروید یا با سوال از مردم محلی و ماشین‌های عبوری، رویشگاه این گل خارق‌العاده را پیدا کنید.
انقراض
تنها شمار اندکی از این گیاه باقی‌مانده و تحت تدابیر ویژه توسط محیط زیست نگهداری می‌شود. امروزه به دلیل زینتی بودن و برداشت بی‌رویه نسل این گل در حال انقراض است و تاکنون تلاش همه‌کسانی که خواسته‌اند آن را در مکان‌های دیگر پرورش دهند، بیهوده مانده‌است؛ با این همه کارشناسان مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران در ماه‌های گذشته موفق شدند دانش فنی روش‌های تکثیر این گیاه زیستی ارزشمند را به دست آورند.
این گیاه که نادرترین گونه سوسن به‌شمار می‌رود در نواحی بسیار محدودی از استان‌های اردبیل، مازندران و گیلان می‌روید و علاوه بر آن تنها در منطقه لنکران جمهوری آذربایجان دیده شده‌است
نظر (0)